Mục lục:
Mô hình Ponzi là hình thức lừa đảo không còn quá xa lạ trong lĩnh vực kỹ thuật số và tiền điện tử. Trang bị kiến thức về mô hình này để tránh sa vào cạm bẫy là rất cần thiết. Bạn đã biết mô hình ponzi là gì? Nó ra đời thế nào và dấu hiệu nhận biết lừa đảo ra sao? Bài viết này Cryptocoin24h sẽ giúp các bạn giải đáp chi tiết.
Mô hình Ponzi là gì?
Mô hình Ponzi là gì? Ponzi, mô hình Ponzi hay kế hoạch Ponzi thường được nhắc đến như một hình thức lừa đảo “khét tiếng” và ra đời từ hàng trăm năm nay. Mô hình này được sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau, trên thế giới và tại Việt Nam hiện nay có rất nhiều tổ chức, cá nhận sử dụng Ponzi nhằm kiếm lợi nhuận bất chính từ các nhà đầu tư.
Mô hình Ponzi là gì?
Mô hình Ponzi là trò vay tiền của người này để trả nợ người khác. Kẻ đi vay đưa ra cam kết trả lợi tức cao cho người cho vay và quảng cáo với họ về những tấm gương đã từng nhận được lợi tức cao trước đây để hấp dẫn người cho vay. Người cho vay bị hấp dẫn bởi lợi tức cao lại thậm chí giới thiệu những người cho vay mới hơn. Bằng hình thức này, kẻ đi vay càng ngày càng vay được những khoản tiền lớn hơn từ nhiều người cho vay mới hơn. Mô hình này thường yêu cầu, kêu gọi, dụ dỗ người tham gia góp vốn đầu tư liên tục.
Người chủ của các mô hình Ponzi thường lôi kéo các nhà đầu tư mới bằng cách cung cấp lợi nhuận cao hơn so với các khoản đầu tư khác, với lợi nhuận ngắn hạn hoặc là cao bất thường hoặc kéo dài một cách bất thường.
Đôi khi mô hình Ponzi bắt đầu như một doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp, cho đến khi doanh nghiệp không đạt được lợi nhuận kỳ vọng. Doanh nghiệp tiếp tục trở thành một mô hình Ponzi nếu nó sau đó tiếp tục các hành vi lừa đảo.
Mô hình này sụp đổ khi mà một lượng lớn các nhà đầu tư đã tham gia đột nhiên rút vốn hoặc không thể kêu gọi thêm nhà đầu tư mới. Thông thường trong mô hình Ponzi, nhà đầu tư được chào mời tham gia các dự án đầu tư với lãi suất hấp dẫn, tỷ lệ hoàn vốn cao. Tiền đầu tư hoặc góp vốn thay vì được sử dụng để tái đầu tư sinh ra lợi nhuận để trả lãi thì lại được dùng đề trả cho nhà đầu tư trước đó và bản chất không có bất kỳ hoạt động đầu tư sinh lời nào.
Nguồn gốc ra đời của mô hình lừa đảo Ponzi
Mô hình Ponzi được đặt theo tên lừa đảo Charles Ponzi hay Carlo Ponzi (phát âm theo tiếng Ý), người đã nổi tiếng với việc áp dụng mô hình này trong năm 1920. Mô hình Ponzi này bắt nguồn từ các tiểu thuyết Martin Chuzzlewit (1844) của Charles Dickens nhưng Ponzi thực hiện nó trong đời thực và lấy được nhiều tiền đến nỗi mô hình này trở nên nổi tiếng toàn nước Mỹ. Theo kế hoạch ban đầu của Ponzi là dùng coupon thanh toán quốc tế để trả tiền tem thư, nhưng sau đó ông ta dùng tiền của những người đến sau trả cho chính mình và những người đến trước.
Nguồn gốc ra đời của mô hình Ponzi
Dịch vụ bưu chính thời bấy giờ phát triển phiếu trả lời giảm giá toàn cầu cho phép người gửi thư trả trước tiền bưu phí bao gồm cả phí từ người trả lời thư. Người nhận có thể đem phiếu giảm giá đến bưu điện địa phương, đổi nó để lấy tem thư và gửi thư trả lời.
Giá tem thư bưu chính thì biến động và có 1 số nước thì giá tem thư cao hơn nước kia. Ponzi đã thuê nhiều đại lý để mua các phiếu giảm giá tem thư ở các nước rẻ và gửi cho ông ta. Sau đó, ông ta đổi phiếu này lấy tem thư ở những nơi đắt đỏ rồi đem bán với lợi nhuận cao.
Dạng mua bán này trong từ ngữ chuyên môn gọi là Arbitrage, và được xem là không hợp pháp. Ponzi sau đó trở nên tham lam và mở rộng thêm các nỗ lực. Cũng chính vì nhờ khoản doanh thu “khổng lồ” này đã giúp Ponzi có tiền để thành lập “Công ty giao dịch chứng khoán (Securities Exchange Company). Ông hứa hẹn lợi nhuận 50% trong 45 ngày và 100% trong 90 ngày. Thấy ông thành công trong lĩnh vực tem thư, nhà đầu tư đã ngay lập tức bị thu hút. Thế nhưng, thay vì đem tiền đi đầu tư, ông Ponzi chỉ đem nó để trả lãi cho người cũ và lấy phần còn lại xem như lợi nhuận. Mô hình lừa đảo này tồn tại đến năm 1920 cho đến khi sụp đổ vì cuộc điều tra nhắm vào công ty của ông.
Dấu hiệu nhận biết mô hình lừa đảo Ponzi là gì?
Vụ lừa đảo theo mô hình Ponzi lớn nhất tính đến nay do Berni Madoff, một trùm kinh doanh tài chính Phố Wall cầm đầu với số lượng nạn nhân đến từ nhiều quốc gia khác nhau với số tiền thiệt hại lên tới $65 tỷ đô la Mỹ. Năm 2008, Bernard Madoff bị tố cáo sử dụng mô hình lừa đảo Ponzi để tạo ra các báo cáo giao dịch giả mạo, nhằm chứng minh với nhà đầu tư rằng quỹ đầu tư của mình có lợi nhuận cao.
Để tăng độ hấp dẫn, những người tổ chức mô hình Ponzi thường sử dụng những Dự án liên quan đến các sản phẩm công nghệ mới để thu hút các nhà đầu tư.
Bất kể loại công nghệ gì để vận hành mô hình Ponzi là gì thì các hình thức lừa đảo với mô hình này đều có các đặc điểm tương tự nhau như sau:
- Cam kết mang lại lợi nhuận cao với ít rủi ro
- Lợi nhuận ổn định bất kể điều kiện thị trường biến động ra sao
- Các hình thức đầu tư không được đăng ký với các cơ quan có thẩm quyền có uy tín
- Các hình thức hoặc chiến lược đầu tư của tổ chức đều được gọi là bí mật hoặc được mô tả rất rắc rối
- Khách hàng không được phép xem các giấy tờ chính thức cho các khoản đầu tư của họ
- Khách hàng rất khó để rút tiền ra khỏi tổ chức
Kết luận về mô hình Ponzi
Trên đây Cryptocoin24h đã giúp các bạn đọc giải đáp mô hình Ponzi là gì cùng các dấu hiệu nhận biết lừa đảo của loại mô hình này. Đây là mô hình với những mánh khóe đa dạng và khó đề phòng, do vậy bất cứ ai cũng có thể bị dính vào mô hình lừa đảo này mà không hề hay biết. Vì vậy, trang bị kiến thức cho bản thân để phòng tránh là điều quan trọng.
Hy vọng Cryptocoin24h đã mang lại những kiến thức hữu ích cho bạn đọc về mô hình lừa đảo nổi tiếng này. Hãy trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về mô hình này để tránh rơi vào “cạm bẫy” nhé!
Những câu hỏi thường gặp về mô hình Ponzi là gì?
Kẻ chủ mưu – Schemer – trong Kế hoạch Ponzi là ai?
Kẻ chủ mưu trong kế hoạch Ponzi là người thiết lập hệ thống Mô hình Ponzi và kêu gọi những nhà đầu tư đầu tiên tham gia hệ thống.
Ponzi Introducing Investor trong kế hoạch Ponzi có nhiệm vụ gì?
Ponzi Introducing Investor là những người chỉ cần bỏ rất ít tiền hoặc thậm chí không phải bỏ bất cứ một đồng tiền nào để tham gia hệ thống Ponzi. Lợi nhuận của Ponzi Introducing Investor thường đến từ việc giới thiệu được nhà đầu tư tham gia hệ thống. Số tiền Schemer trả cho PII được lấy từ chính khoản tiền của nhà đầu tư mà PII giới thiệu.
Nhà đầu tư trong kế hoạch Ponzi bao gồm những ai?
Là những cá nhân sẵn sàng bỏ tiền vào hệ thống Ponzi với mong muốn có khoản lãi suất cao mà… không phải làm gì.
